We zijn deze week weer van onze stoel gevallen toen Edward Snowden de klokkenluiders top tien binnenwandelde met de onthullingen over het informatie-verzamelen van de NSA. De Obama regering is in verlegenheid gebracht, maar vanwege 9/11 ook niet meer dan dat.
In Engeland kwamen de kamervragen en nadat de Telegraaf onthulde dat ook onze eigen AIVD gretig de informatie uit PRISM gebruikte rolden onze volksvertegenwoordigers over elkaar heen om een spoeddebat aan te vragen om zo te waken over onze privacy.
De verantwoordelijk minister, Opstelten, deed de zaak onderkoeld af door te zeggen dat er geen mededelingen gedaan worden over de werkwijze van de AIVD. Saillant detail in het interview was de zinsnede dat “de AIVD langs de kaders van de wet” opereert. Ik interpreteer dat als buiten en niet binnen die kaders, maar dat volledig terzijde.
Soms krijg ik het gevoel dat we in Nederland een wat oubollig, romantisch beeld hebben van onze inlichtingendienst. Stoffige bebrilde mannetjes die de hele dag door de krantenknipsels doorspitten. Het verzamelen van informatie is Core business voor de inlichtingendienst en al jaren doen ze dat met de meest geavanceerde technieken.
In de tijd dat wij allen nog op de MSX met bandjes spelletjes deden scande de inlichtingendienst al dagelijks duizenden lokale, regionale en landelijke kranten uit alle hoeken van de wereld en paste daar geavanceerde datamining op toe door gericht op combinaties van trefwoorden te zoeken. Anno 2013 is het niet veel anders. De krant is internet geworden en wij met zijn allen leveren de informatie aan voor de inlichtingendienst.
In zijn artikel op HP de Site merkt Brenno de Winter op dat de verzamelde informatie mogelijk als handelswaar kan worden aangemerkt voor de inlichtendienst. Vanzelfsprekend doet het oude adagium “kennis is macht” hier opgeld. Natuurlijk vind er uitwisseling van informatie plaats, maar dan wel ” langs de kaders” van de wet en niet als commerciële handelswaar.
Zorgwekkender is de ontwikkeling van de Commerciële Inlichtingendienst. Daar waar het doel van het verzamelen van informatie door de AIVD nog gebeurd vanuit het perspectief van staatsveiligheid, opereren de grote marketing kantoren met min of meer dezelfde methoden uit puur winstbejag en verzamelen ze precies dezelfde informatie .
Los van wat standaard “Intelligence” activiteiten als telefoontaps en emailscans is het leeuwendeel van de verzamelde informatie niets meer en niets minder dan door u en mij op het internet gepubliceerde informatie gecombineerd met een aantal andere openbare bronnen. Op dezelfde manier hebben de marketingbureaus enorme databanken aangelegd waarin bijgehouden wordt hoeveel u verdient, waar u woont, wat uw interesses zijn, wat uw lievelingskleur is enzovoorts om u op het juiste moment te kunnen verleiden met op maat gesneden advertenties.
Binnen de kortste keren zijn de zoekalgoritmes in staat om uw stemming af te lezen uit uw tweets en gaan we over op moodvertising, reclame op basis van uw stemming. Uit uw online gedrag weten ze wanneer u toe bent aan een borrel, en wat uw favoriete borrel is weten ze al lang.
Naast de enorme databanken van de reclame-industrie zien we tegenwoordig ook steeds meer dat criminelen zich richten op profiling, het samenstellen van enorme dossiers met allerlei details over mogelijke slachtoffers. Maar niemand die zich daar druk over lijkt te maken…
Tenslotte is Nederland toch het braafste jongetje van de klas…
Laten we dan maar afsluiten met PRISM is Prima, en focus je op de databanken die voor commerciële en criminele doeleinden gebruikt worden.