In de Metro van 1 maart las ik een artikel waarin de D66 Kamerleden Wassila Hachchi en Kees Verhoeven voorstellen om de WOZ gegevens openbaar te maken. “Het is voor gemeenten belangrijk transparant te zijn, terwijl het voor woningeigenaren handig is zelf te checken hoe die waarde tot stand is gekomen. Je kunt bijvoorbeeld kijken hoe het bij de buren zit. Nu kom je daar alleen achter door er eens beleefd op een verjaardagsfeestje naar te vragen.” Dit lijkt sympathiek en handig, maar ik vraag me af in hoeverre deze politici de impact van hun voorstel overzien.
Foto WFA/Metro
De WOZ informatie wordt al jaren gebruikt door de belastingdienst, makelaars en banken. Voor potentiële kopers is het natuurlijk handig om zelf even na te kunnen kijken hoeveel hun droomhuis waard is. De site Kadasterdata springt daar al handig op in en biedt deze informatie tegen betaling. Hoewel dit ook al op een glijdende schaal zit, wordt het pas echt gevaarlijk als de WOZ gegevens in de categorie ‘Open Data’ gaan vallen zoals de kamerleden voorstellen. In een eerder artikel schreef ik;
Vanuit de Europese Commissie, De Nederlandse Overheid en de lokale overheden wordt er vol ingezet op Open Data: Gemeenten en overheden moeten hun informatie beschikbaar stellen voor andere partijen. Op deze wijze kan miljarden bespaard worden. Volgens het EPSI Platform zelfs 27 Miljard. Maar om welke informatie gaat het dan? De plek van de lantaarnpalen in uw gemeente, de WOZ waarde van uw woning (zoals in het eerder genoemde voorbeeld van Kadasterdata), demografische gegevens, kwaliteitsmetingen enzovoorts. Dit alles gelukkig wel onder bepaalde voorwaarden. Welke informatie wel en niet? Blijkbaar de informatie uit het basisregister kadaster wel. Gaat de informatie uit het Handelsregister ook openbaar worden?
Financiële gegevens ervaren we vaak toch wel een beetje als privé. Ik heb ook wel eens een collega gevraagd wat hij precies verdiende. Je wordt toch een beetje vreemd aangekeken. Dat vraag je toch niet! Behalve dat het ‘not done’ is om naar de financiële situatie van je buren of collega’s te vragen vraag ik me sterk af of informatie als de WOZ waarde ook niet in de categorie privacy gevoelige gegevens hoort te vallen en het CBP hier toezicht op moet uitoefenen.
Want hoewel sec gezien de WOZ waarde gaat over de waarde van objecten ontstaat er met het openstellen van de WOZ gegevens een nieuwe bron met gegevens die aan personen gekoppeld kunnen worden. En daar wordt het eng! Nu is het zo dat Makelaars en banken deze gegevens kunnen opvragen t.b.v. het verstrekken van een hypotheek. Ook particulieren kunnen dit doen, maar nog wel met een drempel: Betalen voor de gegevens. Bij het volledig openstellen van de data vervalt deze drempel. Een slimme crimineel doet wat aan datamodulatie en legt het bestand naast de telefoongids en weet precies welke persoon eigenaar van het huis is en de waarde daarvan. Met een beetje Funda rekenen we de maandlasten uit. Een beetje verder frunniken weten we via LinkedIn wat voor baan die persoon heeft en via Salarisindicatie hoeveel die ongeveer verdiend. Reken maar uit wat er nog aan besteedbaar maandinkomen is. Is iemand chantabel? Of moet hij wel veel overhouden en is er wat te halen voor het dievengilde?
WOZ Open Data is een eerste bron. Hoeveel zullen er volgen? De crimineel van morgen begint zijn dag achter de PC. Informatiebronnen combineren en modelleren. Hij doet aan profiling. Op basis van de beschikbare datamodellen creëert hij het meest lucratieve slachtoffer profiel en voor het donker wordt heeft hij de route uitgestippeld die hem het meest oplevert!
Aan de andere kant: Wat doet de overheid met deze informatie? Natuurlijk beschikt de gemeente en de belastingdienst al over deze informatie. Ze wordt immers daar bepaald om de gemeente heffingen te waarderen. Maart wanneer bijvoorbeeld de politie aan dezelfde datamodulatie gaat doen als de crimineel zit je met een tikkeltje zware hypotheek misschien direct in het verdachtenbankje als het om fraudezaken gaat.
Om deze redenen valt de waarde van mijn woning voor mij ook in de categorie privacy gevoelige informatie, en dat deze data niet publiek toegankelijk mag worden. Wel kan deze onder bepaalde voorwaarden raadpleegbaar zijn door gespecificeerde afnemers, net als bij bijvoorbeeld de basisregistratie Persoonsgegevens. Daar zijn landelijk zo’n 900 afnemers van de gegevens die aan strikte voorwaarden moeten voldoen om over deze gegevens te kunnen beschikken. Dit alles staat onder toezicht van het CBP. Wat mij betreft dus ook de WOZ gegevens onder dat toezicht.